De gemeente Laarbeek heeft in het najaar van 2020 de bermen langs de Ginderdoor laten aanplanten met Heem en bollen volgens het ‘Bonte Berm’ concept. Dit concept is speciaal ontwikkeld om de biodiversiteit te vergroten en in dit specifieke geval om natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups aan te trekken. Het Bonte Berm concept is ontwikkeld door Natuurpro en JUB Holland. JUB gaf Jonkers de opdracht deze bloemrijke Bonte Berm aan te leggen.
De gemeente Laarbeek koos voor De Bonte Berm omdat zij het strak gemaaide gazon langs de weg een meer biodiverse invulling wilden geven: "In onze gemeente hebben we op diverse locaties het Heem-concept toegepast", vertelt Rob Tielemans, medewerker beheer groen bij de gemeente Laarbeek. "Dit voegt extra biodiversiteit toe en zorgt voor een fraaie aanvulling van onze buitenruimte. Op locatie Ginderdoor staan veel eikenbomen. We willen met behulp van de vroegbloeiende bloembollen de aanwezigheid van natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups stimuleren. Bovendien staat er een kapel op deze locatie die een rustplek is voor passanten. De kleurrijke berm kleedt dit geheel mooi af."
Het Bonte Berm concept
Voor aanleg inventariseerde Peter Grubben het terrein en bracht in kaart welke inheemse soorten er al stonden. Vervolgens vulde Gert-Jan Koopman van Heem deze gegevens aan met een inheems kruidenonderzoek op floradistrict. Beide onderzoeken leverden een selectie op van 25 tot 30 inheemse kruidensoorten. Dit mengsel werd in mei 2019 door hovenier Arthur Brouwer ingezaaid. In het najaar werd dit inheems kruidenmengsel verrijkt met wilde bloembollen van JUB. Denk aan wilde krokussen, narcissen, tulpjes, allium en blauwe druifjes. Het resultaat: een bloemrijke inheemse kruidenweide en bollenweide die bloeit van februari tot november en alle hommels en bijen van voedsel voorzien!
Natuurlijke bestrijding van de eikenprocessierups
Bij de samenstelling van de inheemse kruidenvegetatie en de bloembollen is de nadruk gelegd op het natuurlijk bestrijden van de eikenprocessierups. Deze nachtvlinder zet omstreeks september de eitjes af in de toppen van de bomen. Nu in het voorjaar zitten de larven van de eikenprocessierups in de toppen van eikenbomen of zelfs ondergronds. In het voorjaar, omstreeks april komen de rupsen uit de eitjes. Dan staan de bloembollen en de kruidachtige vegetatie volop in bloei om de natuurlijke vijanden van deze rupsen aan te trekken. De inheemse kruiden en bloemen trekken insecten aan zoals de sluipwesp en de gaasvlieg. Sluipwespen leggen bijvoorbeeld hun eitjes in het lichaam van een rups, waarna de wespenlarf de rups opeet. Maar ook vogels, zoals kool- en pimpelmezen of boomklevers eten in groten getale rupsen.
In september/oktober wordt het kruidenmengsel afgemaaid. De meest ideale tijd is afhankelijk van de weersomstandigheden. De zaadjes worden daarbij ter plekke uit de bloemaren geschud. Zij dienen gedeeltelijk als voedsel voor de vogels en een groot deel nestelt zich in de grond om volgend jaar weer tot bloei te komen. Voor zowel de Heem als de bollen is gekozen voor verwilderingsvegetatie. Dit houdt in dat de planten en bloemen elk jaar terugkeren en zich uitbreiden binnen het projectgebied. Dit project in Lieshout is een mooi voorbeeld van de Gemeente Laarbeek die vooruitdenkt en kiest voor een aanpak die ook op de lange termijn succesvol is en waar ecosystemen het werk overnemen van de mens.
Partners in het terugbrengen van kleur en natuur
De bollen werden geleverd door JUB Holland, tevens opdrachtgever in dit project. De inheemse zaden werden geleverd door Heem. Jonkers is een van de aangesloten hoveniersbedrijven die partner is van het Bonte Berm concept. Door deze samenwerking bundelen we kennis en kunde en zijn we in staat duurzame projecten met een hoge ecologische waarde te realiseren.
